Hoofdkantoor Van der Spek Vianen
“Realiseer een toekomstbestendige werkomgeving die comfortabel en familiair aanvoelt”. Met dit gegeven als uitgangspunt heeft architectenbureau SchilderScholte het bijna vijftig jaar oude hoofdkantoor van Van der Spek Vianen weten te transformeren in een levendig, remontabel en bijna energieneutraal gebouw waarin medewerkers zich thuis voelen.
Van der Spek Vianen is een internationaal opererend bedrijf in verkoop, verhuur en service van betonpompen, grondverzet-, wegenbouw-, hoogbouw-, recycling- en overslag-machines. Deze branche, waarin verticaal transport de boventoon voert, gaf richting aan het concept. Met het nieuwe expressieve gevelontwerp bleef de contour van het oude gebouw behouden, maar werd definitief afscheid genomen van de sterke horizontale belijning.
Het silhouet van een torenkraan is geabstraheerd terug te vinden in het gebouw, de kroonlijst vormt daarbij de giek, het hoofdtrappenhuis de mast en de split level ruimtes boven de service-entree een denkbeeldige last.
Circulair en remontabel
Het kantoorpand uit de begin jaren ’70 was aan het einde van z’n levensduur en vertoonde allerlei bouwfysische gebreken. Tijdens de bouwkundige opname bleek dat de destijds door de firma Hollandia geleverde stalen draagconstructie maar ook de dakplaten nog in uitstekende staat verkeren. In het eerste bouwteamoverleg werd dan ook besloten de hoofddraagconstructie van het bestaande gebouw samen met fundering, vloeren en het dak te behouden bij sloop. Bij deze transformatie is optimaal gebruik gemaakt van de flexibiliteit die een dergelijke constructie biedt. Als hommage hieraan zijn in de showroom de stalen kolommen, liggers en vloeren bewust zichtbaar gelaten. Verder werd duidelijk dat de gevels en het interieur uit diverse herbruikbare bouwmaterialen bestonden, daarmee was het logisch om te kiezen voor circulair slopen. Deze zorgvuldige manier van ontmantelen geeft minder overlast en heeft er mede voor gezorgd dat de bedrijfsactiviteiten in de aangrenzende hallen konden blijven doorgaan.
Naast het hergebruik van diverse onderdelen van het bestaande gebouw is vanuit het oogpunt van circulair bouwen gekozen voor remontabel bouwen. Zo zijn de nieuwe buitenwanden opgebouwd uit prefab houtskeletbouw elementen met daarop mechanisch gemonteerde gevelpanelen en kozijnen van gerecycled aluminium. Verder is voor de interieurafwerkingen gekozen voor producten waarin zoveel mogelijk gerecyclede en biobased materialen verwerkt zijn. De toegepaste materialen zijn zorgvuldig gedocumenteerd hierdoor wordt het in de toekomst makkelijker om deze materialen opnieuw te gebruiken en blijft er minder afval over bij het slopen.
Traplopen en zwengelen
Vanuit gezondheidsoogpunt zijn de kantoor- en vergaderruimten zo verdeeld over de twee verdiepingen van het gebouw dat lopen wordt gestimuleerd. De centrale ligging van de trappenhuizen en een zeer trage personenlift -die het gebruik ervan ontmoedigd- dragen hier aan bij. De bedrijfskantine is vanuit dezelfde gedachte centraal in het gebouw op de eerste verdieping gesitueerd. De medewerkers met een zittende kantoorbaan hebben allemaal een werkplek gekregen met een met de hand in hoogte verstelbaar werkblad uit de circulaire en modulaire bureaulijn Cimo van Gispen. Om verlichting, temperatuur en zonwering te bedienen moeten medewerkers ook in beweging komen, het bedieningspaneel hiervoor is namelijk voorin de ruimte geplaatst.
Licht, lucht en warmte
Het basis idee voor de nieuwe indeling was om het somber en inpandig standaard gangenkantoor te transformeren naar een ruime en open kantooromgeving. Daarvoor is de verkeersruimte verlegd naar de achterzijde van het gebouw. Dit is gecombineerd met een vide met erboven een lichtstraat. Zodoende valt daglicht tot diep in het gebouw binnen en wordt luchtverplaatsing in het gebouw bevordert met gebruik van zonnewarmte. Zonlicht warmt lucht op in de vide, met als resultaat een opstijgende luchtstroom die warme lucht uit het interieur haalt en het gebouw verlaat via te openen ramen in de dakstraat.
De gevel aan de straatzijde bestaat uit een aluminium vliesgevel met verdiepingshoge ramen die een onbelemmerd uitzicht bieden op het tegenover liggende terrein van het bedrijf. Voor deze gevel zijn getordeerde taps toelopende aluminium lamellen gemonteerd die nauwkeurig zijn vormgegeven om gedurende het gehele jaar inval van direct zonlicht in de kantoorruimtes te blokkeren. Het ritme van de lamellen is op twee plaatsen onderbroken om de entrees duidelijk zichtbaar te maken vanaf de hoofdweg. Achter het glas van de hoofdentree is prominent een brede blauwe trap met bordessen zichtbaar. Dit negen ton wegende stalen object werd vrijwel direct na de sloop als eerste nieuwe element geplaatst.
Geëngageerd
Tijdens een workshop met de medewerkers zijn vloercomposities ontworpen voor hun eigen toekomstige werkplek. De volledige Composure Edge vloertegel serie van producent Interface vormde hiervoor de basis. Om de composities, die uit de workshop voortkwamen, vloeiend te laten verlopen zijn speciaal voor dit project enkele overgangstegels geproduceerd. Dit heeft geresulteerd in eigenheid voor iedere afzonderlijke ruimte en een bonte schakering van kleuren op elke verdiepingsvloer. Dit wordt nog eens versterkt doordat de binnenwanden en stoffering van het meubilair in corresponderende kleuren met de vloertegels zijn uitgevoerd. Alle kantoorruimtes hebben ingebouwde kastenwanden die de kleur van de omgeving aannemen door de zilverglans afwerking van de deuren, met een rustig beeld als resultaat.
Gezond en comfortabel kantoorgebouw
Tijdens het ontwerpproces is hoog ingezet op een gezonde en comfortabele werkomgeving. Het toekomstbestendige interieur kenmerkt zich door een ruimtelijke en transparante indeling zonder fysieke en visuele belemmeringen met een hoog akoestisch comfort, en komt tegemoet aan het leeuwendeel van de door de WELL Building Standard gestelde randvoorwaarden voor dit type interieur en gebouw. Dit is gerealiseerd door een optimale logistiek, grote transparantie en een ongedwongen interieur. De groenwanden in de verkeersruimte zijn samengesteld met planten die de binnenluchtkwaliteit verbeteren. Rond de stalen hoofdtrap zijn op wand en plafond geluidabsorberende gesinterde aluminium panelen aangebracht voor een optimaal akoestisch comfort. De LED verlichting is daglichtafhankelijk en op aanwezigheid gestuurd. Vrijwel overal zijn klimaatplafonds geïnstalleerd waarbij op de begane grond aanvullend gebruik is gemaakt van vloerverwarming/koeling. Naast dat er in de kantoorruimtes ramen te openen zijn zorgt een domotica systeem ervoor dat het binnenklimaat en verlichting al naar gelang de individuele behoefte variabel regelbaar is. In de toiletten zijn senorgestuurde kranen en urinoirs toegepast.
Om aan toekomstige duurzaamheidsambities en aan de energieprestatie eisen van bijna energieneutrale gebouwen (BENG) te voldoen is rekening gehouden met de drie BENG-indicatoren. Dit heeft geleidt tot een gebouw dat ruim voldoet aan de BENG-eisen (opvolger Epc-eisen) voor utiliteitsbouw. Het gebouw is voorzien van energie-efficiënte oplossingen waaronder; PV-panelen, domotica, geluidabsorptie klimaatplafonds en wanden, ‘witte’ dakbedekking met daarop plaatselijk een sedumdak en opvallend gevormde lamellen die aanvullende zonwering overbodig maken en het verkeersgeluid van de weg verstrooien. De bijna 900m2 aan PV-panelen op de daken van het bedrijfspand zorgen voor eigen CO2 neutrale elektriciteitsopwekking. De gevels zijn opgebouwd uit prefab houtskeletbouw wanden met een Rc-waarde van 6,0 m2 K/W. Over de bestaande isolatie van het dak is een isolerende dakplaat met witte dakbedekking aangebracht om dezelfde Rc-waarde te krijgen. Verder zorgt de sedumdakstrook voor betere waterhuishouding en passieve koeling.
“Dit jaar is het precies twintig jaar gelden dat het eerste duurzaam gebouwde kantoorproject 1] door het bureau werd gerealiseerd. Duurzaamheid zit diep geworteld in het DNA van het bureau, waarbij de altijd focus ligt op de gezondheid, het welbevinden en beleving van de gebruikers van onze gebouwen en interieurs. Bij dit project hadden we bovendien een opdrachtgever die er helemaal voor ging. Niet zo verwonderlijk dat het eindresultaat het motto van het bureau space is emotion en de leus van het bedrijf weerspiegeld, samen toekomst bouwen”.
Oplevering | 2019 |
Projectteam | Alessandro Maria Volpi, Lynn Heeren, Fleur Verhoeff, Jessica Weustink, Sven Schouten, Punit Babu, Yibin Li |
Opdrachtgever | Van der Spek Vianen |
Bouwkunding aannemer | Bouwbedrijf Mulckhuyse Ameide |
Fotograaf | Ronald Tilleman |